Detaycılık

Detaycılık akımını duymuş muydunuz? Duymamış olma ihtimaliniz yüksek; zira ben uydurdum. Detaycılık sürekli bir dikkat etme ile detay hislerin, ince farkların, nüansların ayrımına varmak ve ince bir hassasiyet geliştirerek detayların içine girmek üzerine kurulu bir akım. Ben uydurdum derken takılıyorum tabi ki; belki kimse detaycılık dememiş ama yoga pratiğinin temeli bu dikkat, hassasiyet ve farkındalık üzerine kurulu. Asana pratiği esnasında dikkatin ışığını beden (ve hatta zihin) üzerinde tutarak sürekli değişen detay hisleri yakaladığımız ölçüde pratikte derinleşebiliyoruz. Bir beden bölgesindeki hisler tam olarak nasıl? Gerginlik, rahatlık, gevşeklik, sıkılık, sıcaklık, soğukluk, genişleme, daralma, uzama, kısalma, batma, karıncalanma, ağırlık, hafiflik, sıkışıklık, uyuşukluk ya da tamamen hissizlik mi var? Bunları tam olarak nerede, ne derecede hissediyorsun? Nerede başlıyor, nerede bitiyor? Hangi poz esnasında, hangi hareketi, hangi ölçüde yaparken hissediyorsun? Sürekli mi, değişken mi? Bunlar sende nasıl duygu ve düşünce tepkileri uyandırıyor? Pozun nasıl bir tadı, kokusu ve rengi var? Aradığımız şey siyah ve beyazın ötesinde grinin elli tonunu keşfetmek.

Pozlarda farkettiğin detayların inceliği ölçüsünde ince ayarlamalar yapabilir ve pozu geliştirebilirsin. Kazandığın hassasiyetin derinliği kadar kalibrasyon yapabilir, pozları rafine edebilirsin. Pozun ihtiyaçlarını farkettikçe fazla gergin olan bölgeleri yumuşatırken, fazla gevşek olan bölgeleri canlandırabilirsin. Uyanık bir dikkat ile güncel detayları takip ederek o anın pozuna özel düzeltmeler yapabilir, o anın mükemmel pozuna erişebilirsin. Aradığın şey pozda mükemmellik, daha azı değil.

Dikkatin ışığını bedende tuttukça bedensel algıyı güçlendirerek pozlarda bütünleşme sağlayabilirsin. Dikkati bedenin içine taşıdıkça farklı beden parçaları birbirleriyle iletişim kurabilir, daha organize ve verimli bir şekilde pozları yapabilirler. Detay hislerin içine girerek ince yollar keşfedebilir, bu yollar üzerinden farklı beden parçalarını birbirine bağlayarak aradaki sınırları kaldırabilir ve eksiksiz tam bir bütün olabilirsin. Keşfettiğin bu ince yollardan geçerek hayat enerjisini -pranayı- ve bilinci daha derin katmanlara taşıyabilir, ihtiyacı olan yerleri canlandırabilir, tüm bedeni tazeleyebilirsin. Zihin ince detayların araştırması vasıtasıyla bedenin en derinlerine nüfuz edebilir, tüm bedeni sarıp sarmalayabilir ve tam da yogada aradığımız bir bütünleşme sağlayabilir.

Aynı zamanda detayların keşfiyle birlikte pratiğin daha da çok keyfine varırsın. Zira insan zihni yeni olandan zevk almak üzerine programlı. O yüzden insanların yoga pratiğinde de yeni pozlar peşinde koştuğunu, sürekli farklı şeyler yapmak istediklerini görürüz. Tamamen yeni ve farklı şeyler denemenin elbette bir değeri vardır. Ancak asıl ustalık derin bir hassasiyet geliştirerek birebir aynı gibi duran iki poz arasındaki nüansların farkına varmak ve aslında sürekli bir hareket ve değişim içinde olan beden ve zihnin canlılığıyla bağlantıya geçmektir. Böylelikle de kendiliğinden bir keyfine varma gerçekleşir. Nasıl ki bir degüstatör bir şarabı tattığında ince aromaları, şarabın ne kadar yıllandığını ve içinde bekletildiği fıçının cinsini dahi farkediyor (benim tek yapabildiğim kırmızı şarabı beyaz şaraptan ayırmak olabilir) ve şarabın tam anlamıyla tadına varıyorsa işte biz de yogada böylesine bir hassasiyet geliştirerek kendi varlığımızın tadına varabiliriz.

Matın dışında da yaptığın her şey aynı detaycılık tavrını sürdürerek sürekli bir dikkat hali içinde olmak için birer fırsat. Her ne yapıyorsan yaptığın şey detayların araştırması içinde tam dikkatini verdiğin sürece bir meditasyon uygulaması olacaktır. Yediğin yemeğin tadını, dokusunu, sıcaklığını, kokusunu, rengini ve sende uyandırdığı hisleri farkettiğin ölçüde tadına varabilir; basit bir manzaranın detaylarını görebildikçe içine girebilir ve keyfini çıkarabilirsin. Sen dikkat ettikçe, hem dikkat ettiğin şey hem de dikkatin kendisini değişir. Tüm bu kazandığın dikkat kapasitesini katman katman en içeride olana ulaşmak için kullanabilirsin. Eğer yeterince ustalaşıp dikkatin kendisini takip edebilirsen zihnin iyi veya kötü, güzel veya çirkin etiketlerinden bağımsız olarak yaşadığın her bir deneyim en içeride olana yani dikkat edenin kendisine (!) ulaşmak için bir fırsat olacaktır. Yaşasın detaycılık!